Tổng quan về GMP, GLP, GSP, GDP, GPP: Đâu là điểm khác biệt?
Trong ngành dược phẩm, chất lượng và độ an toàn của sản phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế là điều bắt buộc. Trong đó, năm tiêu chuẩn quan trọng nhất thường được nhắc đến là GMP, GLP, GSP, GDP và GPP. Mỗi tiêu chuẩn này đảm nhiệm một vai trò riêng biệt trong chuỗi giá trị sản phẩm dược phẩm – từ nghiên cứu, sản xuất, lưu kho, vận chuyển cho tới phân phối đến tay người tiêu dùng.
Trong bài viết này, Fastrans sẽ giúp bạn hiểu rõ từng tiêu chuẩn, điểm khác biệt giữa chúng và đặc biệt là vai trò thiết yếu của logistics trong việc duy trì và đảm bảo các tiêu chuẩn này xuyên suốt chuỗi cung ứng.
Khái niệm về tiêu chuẩn GMP, GLP, GSP, GDP, GPP
1. GMP – Good Manufacturing Practice (Thực hành sản xuất tốt)
✔️Khái niệm: GMP là tiêu chuẩn cốt lõi trong ngành dược, đề cập đến các quy trình, điều kiện và kiểm soát nhằm đảm bảo sản phẩm được sản xuất một cách nhất quán và kiểm soát chặt chẽ theo tiêu chuẩn chất lượng.
✔️Phạm vi điều chỉnh: nhà máy sản xuất thuốc, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm.
✔️Mục tiêu: ngăn ngừa rủi ro gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm trong quá trình sản xuất.
2. GLP – Good Laboratory Practice (Thực hành tốt phòng thí nghiệm)
✔️Khái niệm: GLP quy định các nguyên tắc trong thiết kế, thực hiện, theo dõi và báo cáo các nghiên cứu phi lâm sàng nhằm đảm bảo tính minh bạch và đáng tin cậy của dữ liệu.
✔️Phạm vi: các phòng thí nghiệm kiểm nghiệm, nghiên cứu.
✔️Mục tiêu: đảm bảo kết quả thử nghiệm chính xác, có thể kiểm chứng.

3. GSP – Good Storage Practice (Thực hành tốt bảo quản)
✔️Khái niệm: GSP quy định điều kiện bảo quản nguyên vật liệu, bán thành phẩm và thành phẩm dược phẩm nhằm ngăn chặn sự thay đổi về chất lượng trong suốt thời gian lưu kho.
✔️Phạm vi: nhà kho, trung tâm phân phối.
✔️Mục tiêu: duy trì điều kiện nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng… theo đúng yêu cầu sản phẩm.
4. GDP – Good Distribution Practice (Thực hành tốt phân phối)
✔️Khái niệm: GDP là tiêu chuẩn đảm bảo các sản phẩm dược phẩm được phân phối đúng cách, đúng điều kiện từ nhà sản xuất đến nhà thuốc hoặc cơ sở y tế.
✔️Phạm vi: đơn vị vận chuyển, giao nhận, nhà phân phối.
✔️Mục tiêu: tránh rủi ro làm biến đổi chất lượng thuốc trong quá trình vận chuyển.
5. GPP – Good Pharmacy Practice (Thực hành tốt nhà thuốc)
✔️Khái niệm: GPP là bộ quy chuẩn hoạt động của nhà thuốc – nơi cuối cùng trong chuỗi cung ứng tiếp xúc với người tiêu dùng.
✔️Phạm vi: quầy thuốc, nhà thuốc bệnh viện.
✔️Mục tiêu: cung ứng đúng thuốc, đúng liều, hướng dẫn đầy đủ cho người bệnh.
So sánh điểm khác biệt giữa các tiêu chuẩn
Năm tiêu chuẩn mặc dù có sự khác biệt về phạm vi và mục tiêu, nhưng đều có điểm chung là bảo vệ chất lượng và an toàn dược phẩm. Đặc biệt, chuỗi cung ứng trong ngành dược luôn phải tuân thủ và đảm bảo tất cả các tiêu chuẩn này.
Tiêu chuẩn | Phạm vi | Mục tiêu chính | Vai trò trong chuỗi cung ứng |
GMP | Sản xuất | Đảm bảo chất sản xuất dược phẩm | Đặt nền móng cho chất lượng toàn chuỗi |
GLP | Thí nghiệm | Đảm bảo kết quả thử nghiệm chính xác | Hỗ trợ phát triển và phê duyệt sản phẩm |
GSP | Kho lưu trữ | Duy trì điều kiện bảo quản và lưu trữ tối ưu | Bảo vệ chất lượng khi chưa phân phối |
GDP | Vận chuyển | Đảm bảo an toàn trong hoạt động bán buôn | Từ nhà sản xuất đến nhà thuốc hoặc cơ sở y tế |
GPP | Nhà thuốc | Đảm bảo an toàn trong hoạt động bán lẻ | Tiếp cận người tiêu dùng cuối |
Vai trò của logistics trong việc duy trì các tiêu chuẩn dược phẩm
Không có sự hỗ trợ từ một hệ thống logistics đạt chuẩn, mọi nỗ lực trong sản xuất (GMP), kiểm nghiệm (GLP), lưu kho (GSP) hay phân phối (GDP) đều có thể mất tác dụng nếu thuốc bị hư hỏng do điều kiện vận chuyển không đạt yêu cầu. Trong thực tế, logistics ngành dược đòi hỏi rất cao:
✔️Nhiệt độ: nhiều loại thuốc cần giữ ở 2-8°C hoặc điều kiện lạnh sâu
✔️Độ ẩm: môi trường khô ráo để tránh nấm mốc, hư hại
✔️Thời gian: giao hàng đúng hạn để tránh hết hạn sử dụng
✔️Giám sát và truy vết: cần hệ thống kiểm soát thời gian thực
Mỗi tiêu chuẩn như GMP, GLP, GSP, GDP, GPP đều đóng vai trò riêng biệt nhưng không thể tách rời trong chuỗi cung ứng dược phẩm. Và chính logistics là nhân tố xuyên suốt, đảm bảo sự kết nối liền mạch và duy trì hiệu lực của các tiêu chuẩn này.
Fastrans tự hào là đơn vị logistics dẫn đầu trong lĩnh vực dược phẩm tại Việt Nam, với hệ thống đáp ứng đầy đủ yêu cầu của GSP và GDP, sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong hành trình phân phối sản phẩm an toàn, hiệu quả và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế.